Uit onderzoek weten we dat er meer nodig is om een compenserend dyslexiehulpmiddel succesvol in te zetten dan alleen het simpelweg aanbieden van een hulpmiddel (Scheltinga & Siekman, 2021). In dit artikel leggen we uit hoe je leerlingen hierbij kunt ondersteunen. Hierbij gaan we in op de implementatiemethodiek COM (Compenserende dyslexiehulpmiddelen Op Maat).
Om te zorgen dat een leerling het dyslexiehulpmiddel succesvol in kan zetten, moet het aansluiten bij de behoeften van de leerling en moet hij weten hoe hij de functionaliteiten van het hulpmiddel optimaal kan benutten. Om dit te leren heeft hij of zij ondersteuning nodig van een dyslexiedeskundige. Hiervoor is de methodiek COM (Compenserende dyslexiehulpmiddelen Op Maat) ontwikkeld door Zuyd Hogeschool. Onderstaande infographic laat zien hoe de methodiek in zijn werk gaat, welke stappen worden genomen en wie hierbij betrokken zijn.
Download de infographic op deze pagina als poster.
Op de bijbehorende website www.dyslexiehulpmiddelen.com (onderdeel van Dyslexie Centraal) wordt per betrokkene uitgelegd wat er bij iedere stap wordt verwacht. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende betrokkenen:
- Leerling met dyslexie en ouders / volwassene met dyslexie
- Dyslexiedeskundige (remedial teacher, intern begeleider, dyslexiecoach/dyslexiecoördinator, logopedist, psycholoog of orthopedagoog)
- Docent
- Schoolleiding
In onderstaande video kun je zien hoe de inzet van de methodiek COM er in de praktijk uit kan zien.
Aan de slag
Op school aan de slag met de methodiek? In deze goede voorbeelden op Dyslexie Centraal vind je een aantal inkijkjes van hoe je de methodiek in de praktijk kunt inzetten en hoe je als dyslexiedeskundige de gesprekken met de verschillende betrokkenen kunt aanpakken.
- Leren | Goede voorbeelden | De implementatie van dyslexiehulpmiddelen in beeld
- Andere goede voorbeelden
Daarnaast leggen Katrien Horions (Zuyd Hogeschool /Logiko) en Edith Hagedoren (Zuyd Hogeschool) in onderstaande webinar uit hoe je een leerling kunt ondersteunen bij het inzetten van een dyslexiehulpmiddel met behulp van de methodiek COM.
Naast de uitleg van deze verschillende stappen vind je op de website www.dyslexiehulpmiddelen.com ook materialen die je hierbij kunt inzetten. Twee belangrijke instrumenten zijn het SETT-model en het IPPA-interview.
SETT-model
Het SETT-model (Student - Environment - Task - Tools) wordt ingezet in de voorbereidingsfase van de methodiek bij het kiezen van een hulpmiddel. Ga naar Weten | Kiezen van een compenserend hulpmiddel voor meer informatie.
IPPA-interview
Het IPPA-interview wordt gebruikt in de instructiefase van de methodiek om de specifieke ondersteuningsbehoefte van een leerling in kaart te brengen (onderdeel Basis van het scoreformulier) en in de fase van evaluatie en nazorg om het gebruik van het hulpmiddel te evalueren (onderdeel Vervolg van het scoreformulier). Hierbij wordt geëvalueerd of de leerling taken die eerder minder goed gingen, nu beter kan uitvoeren doordat het hulpmiddel belemmeringen wegneemt of vermindert. Hieronder staan de bijbehorende materialen:
- Handleiding evaluatie-instrument IPPA | 2017 | Hogeschool Zuyd
- Scoreformulier IPPA-interview | 2017 | Hogeschool Zuyd
- Scoreformulier algemene evaluatie dyslexiehulpmiddel | 2017 | Hogeschool Zuyd
Vastleggen aanpassingen
Wanneer helder is van welke aanpassingen (hulpmiddelen en andere faciliteiten) een leerling gebruik gaat maken, is het handig om dit vast te leggen op een dyslexiepas of -kaart of in het leerling informatiesysteem. Dit zorgt er voor dat bij de overgang tussen de groepen in het basisonderwijs en voor de verschillende docenten in het voortgezet onderwijs helder is welke aanpassingen een leerling nodig heeft. Zeker bij de start van het schooljaar kan het helpen. Uit de eerder genoemde analyse op basis van het SETT-model komen een aantal punten naar voren die vastgelegd kunnen worden. Daarnaast is belangrijk om de faciliteiten te evalueren. Het eerder genoemde IPPA-interview kan gebruikt worden voor de evaluatie van het dyslexiehulpmiddel.
Lees meer
Dit artikel richt zich op dyslexiehulpmiddelen en wat je als RT’er moet weten om deze succesvol in te kunnen zetten. Het artikel geeft antwoord op de vragen: Wat zijn dyslexiehulpmiddelen precies? Wat weten we over de effectiviteit van hulpmiddelen? En hoe help je leerlingen op weg bij het gebruik ervan?