Ondersteuning van leerlingen met leesproblemen en dyslexie bij (deeltijd) thuisonderwijs

Laatst bijgewerkt op
  • Actueel
  • Maart 2020

Wanneer scholen (deels) gesloten worden, zijn scholen, kinderen en ouders hard aan het werk om zoveel mogelijk lessen door te laten gaan. Kinderen gaan met hulp van hun ouders thuis aan de slag met opdrachten en leerkrachten proberen zoveel mogelijk op afstand onderwijs en ondersteuning te geven. Het is belangrijk dat leerlingen die extra zorg nodig hebben hierbij niet vergeten worden.

Ook de intensieve begeleiding van leerlingen met leesproblemen en dyslexie en de invulling van het onderwijsaanbod op ondersteuningsniveaus 2 en 3 moet zoveel mogelijk doorgaan. De ministeries van OCW en VWS hebben er nadrukkelijk op gewezen dat ook bij thuisonderwijs deze begeleiding moet worden verzorgd door de onderwijsprofessionals, die ook vóór deze periode hier al bij betrokken waren. 

Goed zicht op lees- en spellingvaardigheden blijft belangrijk

Net als altijd is het van belang dat de school bij een vermoeden van dyslexie goed zicht heeft op de lees- en spellingvaardigheden van de leerling en de mogelijke didactische resistentie daarbij. Dat betekent dat de school het aanbod op de ondersteuningsniveaus 2 en 3 goed moet invullen, om eventuele hardnekkigheid van de problemen te kunnen onderbouwen. Zie voor richtlijnen en adviezen hiervoor de Handreiking voor invulling van hulp bij EED op ondersteuningsniveaus 2 en 3. De school vult het leerlingdossier in en beschrijft daarin hoe de hulp op de ondersteuningsniveaus 2 en 3 is ingevuld en welke resultaten de leerling heeft behaald. Het is daarbij heel belangrijk om ook goed te vermelden welke bijzondere omstandigheden in de Corona-periode zich hebben voorgedaan tijdens de interventie- en toetsperiode (zie ook Alternatieven voor een meting bij thuisonderwijs), zodat deze informatie transparant is voor de beoordelaar van het leerlingdossier. 

Wat kunt u doen?

Vanuit het Stimuleringsprogramma Aanpak Dyslexie adviseren we u het volgende:

  • Probeer waar mogelijk de invulling van ondersteuningsniveau 2 en 3 met de desbetreffende leerlingen online te verzorgen. De gebruikelijke onderwijszorgspecialisten (ib’ers, rt’ers, leesspecialisten) kunnen deze begeleiding online voortzetten, volgens de kwaliteitscriteria die ook al voor deze periode geldig waren. Monitor daarbij de resultaten van de leerlingen, registreer bijzonderheden en handel op basis van de resultaten. 
  • Zoek naar verantwoorde oplossingen voor eventuele knelpunten bij de invulling van de begeleiding en ondersteuning. Dit zal wel altijd moeten gebeuren met inzet van onderwijs-zorgprofessionals. De inzet van ouders bij bijvoorbeeld het begeleiden van extra lezen thuis is geen afdoende invulling van de benodigde ondersteuning. Het aantonen van didactische resistentie, nodig voor de onderbouwing van het vermoeden van dyslexie bij doorverwijzing naar de zorg, is alleen mogelijk op basis van een gedegen ingevulde remediëring van de lees- en spellingproblemen. 
  • Zet zo nodig aanvullende professionals in met expertise en ervaring in onderwijs of zorg voor de begeleiding op niveau 2 en 3. Deze aanvullende inzet valt uitdrukkelijk onder verantwoordelijkheid van het onderwijs. In sommige regio’s bestaan ook al lopende lokale specifieke afspraken over betrokkenheid van zorgprofessionals bij het onderwijs aan leerlingen met ernstige leesproblemen en vermoeden van dyslexie. Die afspraken zullen uiteraard gecontinueerd worden. Waar nog geen bijzondere afspraken zijn gemaakt, is het onderwijs aan zet om hiertoe zo nodig lokaal het initiatief te nemen. 
  • Mocht de begeleiding op ondersteuningsniveau 2 en 3 onverhoopt niet goed ingevuld kunnen worden in de praktijk, dan zal deze weer zo snel mogelijk opgepakt moeten worden zodra de scholen open gaan. Dat betekent dat de eventuele doorverwijzing naar de zorg ook pas op een later moment mogelijk zal zijn.  
  • Probeer onderling de samenwerking goed af te stemmen. Blijvend contact tussen school, behandelaars en ouders van zowel lopende als nieuwe dyslexietrajecten vraagt aandacht! 

Maak samen de professionele keuzes

Situaties zijn divers en verschillen in complexiteit. Daarom is het belangrijk dat scholen zélf de professionele inschatting maken voor hun handelen bij leesproblemen en dyslexie en verstandige keuzes maken voor de wijze waarop zij de invulling van het aanbod op de ondersteuningsniveaus 2 en 3 in praktijk brengen. Zoek verantwoorde oplossingen voor eventuele knelpunten, in goede samenwerking tussen onderwijs en zorg. Geef hierbij ook gehoor aan de oproep in de brief van minister Slob om voor leerlingen die extra zorg nodig hebben maatwerk op lokaal niveau te organiseren. Scholen worden gevraagd om hiertoe het initiatief te nemen, in goede samenwerking met andere lokale partners in de zorg. Om zoveel mogelijk eenzelfde lijn te trekken voor alle scholen en leerlingen is het van groot belang om hierover overleg te hebben met het schoolbestuur en het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs.