Alternatieven voor een tussenmeting bij thuisonderwijs

Laatst bijgewerkt op
  • Actueel
  • April 2020

Wanneer leerlingen op het moment van een tussenmeting thuisonderwijs volgen, zijn er een aantal opties om toch te kunnen toetsen, elk met voor- en nadelen. Het is aan de school, het schoolbestuur en het samenwerkingsverband om – in onderling overleg tussen directie, ib'er en /of de poortwachter en ouders - een eigen afweging te maken tussen deze voor- en nadelen en te komen tot een professionele keuze die past bij de lokale situatie.

Optie 1: Meting op afstand

In overleg met Cito is afgesproken dat thuisafname van DMT, AVI en Cito Spelling in deze incidentele gevallen wel mogelijk is, als de meting het doel heeft om de voortgang van de ontwikkeling van een individuele leerling te meten. Het is daarbij heel belangrijk om verantwoord om te gaan met het toetsmateriaal. Daarnaast is het goed om te beseffen dat de afnameconditie thuis anders zal zijn dan op school en dat dit consequenties kan hebben voor de interpretatie van de behaalde toetsscores.

Omgaan met toetsmateriaal

Er mag geen toetsmateriaal van de LVS toetsen thuis verspreid worden (dus geen toetskaarten inscannen en thuis laten printen etc.), omdat het hier gaat om beschermd en genormeerd toetsmateriaal. Bij brede verspreiding van dit materiaal bestaat de mogelijkheid dat er door ouders en leerlingen mee geoefend gaat worden en dat het zijn waarde verliest voor de betrouwbaarheid van de metingen in het leerlingvolgsysteem.

Procedure voor toetsen op afstand

In plaats van het materiaal aan ouders te geven, is het mogelijk om bij het toetsen op afstand de toetskaart op het scherm te delen via een online communicatietool (met inachtneming van de privacy en AVG-regels). De toetsleider kan dan met een video-belverbinding daarnaast de afname verder begeleiden en scoren. Dit kan op deze manier voor DMT en voor AVI. Zorg er wel voor dat de presentatie van de toetskaarten op het scherm goed in beeld is. Probeer dit eerst uit en zet het zo klaar dat er niet gescrold hoeft te worden terwijl het kind de toetskaart leest.

Cito Spelling is een dictee en kan op afstand afgenomen worden met een video-belverbinding, waarbij de toetsleider meekijkt via de video tijdens het schrijven door de leerling. Na afloop van het dictee kan een van de ouders een foto van het gemaakte dictee maken en deze naar de toetsleider sturen, of het gemaakte dictee bij de school afgeven.

Voor de online toetsafname thuis geldt: zorg dat er altijd een ouder bij aanwezig is en dat de omgeving waarin het kind zit zo rustig mogelijk is. Maak met de ouder de afspraak dat er niet geholpen of voorgezegd wordt. Probeer via de video-verbinding goed zicht te houden op de toetssituatie.

Interpretatie van de scores: focus op accuratesse en foutenanalyse

Bij afname van DMT en AVI moet goed beseft worden dat bij deze toetsen ook altijd een tijdsfactor mee speelt voor de score op de toets: er moet zowel accuraat als snel gelezen worden. De meting kan verstoord worden bij een niet optimale afname-conditie, bijvoorbeeld door een haperende verbinding. Je zou de ouder kunnen vragen een video-opname te maken met de telefoon. Mocht het geluid even wegvallen, dan kun je op een later moment de opname terugluisteren voor een zo optimaal mogelijke scoring. Ook kan de meting van de tijd verstoord worden als de leerling bijvoorbeeld thuis wordt afgeleid door andere zaken. Hierdoor kan de eindscore op de toets een minder betrouwbare schatting van de vaardigheid van de leerling geven. Kijk daarom vooral naar de accuratesse bij het lezen en niet zozeer naar de snelheid. Maak een foutenanalyse en haal daar de informatie uit om te bepalen hoe de interventie er in de vervolgperiode uit moet zien.

Bijzonderheden noteren in het Leerlingdossier

Het is heel belangrijk om alle bijzonderheden rondom de thuis afgenomen tussenmeting goed weer te geven in het Leerlingdossier. Noteer ook de verzamelde resultaten op de toetsen en de conclusies die hierop gebaseerd worden voor de voortgang en eventuele aanpassing van de interventie in de tweede periode. Op deze manier wordt het voor de poortwachter beter mogelijk om het Leerlingdossier te beoordelen.

Optie 2: Tussenmeting uitstellen en doorgaan met ondersteuning op niveau 3

U kunt er ook voor kiezen om de tussenmeting uit te stellen naar een later moment, als de scholen weer open zijn. Het voordeel daarvan is dat de afnamecondities beter gecontroleerd kunnen worden en dat daarmee de interpretatie van de scores weer op de standaard manier mogelijk is. Nadeel is dat de tussenmeting dan later in de periode plaatsvindt en er minder bij te sturen valt. In alle gevallen is het belangrijk dat de lopende interventie op ondersteuningsniveau 3 via thuisonderwijs niet onderbroken wordt, maar zoveel mogelijk voortgezet wordt totdat de scholen weer open gaan.

Optie 3: Tussenmeting overslaan: op andere wijze zicht houden op voortgang

Eventueel kan er voor gekozen worden om de tussenmeting over te slaan en op een andere manier zicht te houden op de voortgang van de leerling en de interventie op niveau 3 verder voort te zetten. Het is van belang om te vermelden dat hoofdmetingen te allen tijde door moeten gaan en dat enkel tussenmetingen eventueel overgeslagen kunnen worden. Voor het traject voor doorverwijzing naar de zorg zijn namelijk de resultaten van de drie hoofdmetingen verplicht. Resultaten op de tussenmeting zijn vooral relevant voor het al dan niet bijstellen van de interventie. Wel is het nodig om via de informatie in het Leerlingdossier te onderbouwen dat de geboden hulp op niveau 3 adequaat en op maat is geweest. Het is dan vervolgens aan de poortwachter om te beoordelen of deze onderbouwing voldoende is voor het zicht hebben op de didactische resistentie.