Gevolgen

Laatst bijgewerkt op

Ernstige lees- en/of spellingproblemen kunnen verschillende gevolgen op allerlei gebieden hebben. In dit artikel lichten we toe wat mogelijke gevolgen kunnen zijn voor verschillende taalvaardigheden en de gevolgen op andere vlakken, denk aan sociaal-emotionele aspecten.

Natuurlijk bestaan er grote verschillen in de mate waarin de lees- en/of spellingproblemen als last worden ervaren. Bovendien kan deze ervaren last veranderen tijdens de schoolloopbaan. Het blijft daarom belangrijk om samen met ouders en de leerling in gesprek te blijven over de moeilijkheden die de leerling ervaart en behoeftes die de leerling heeft.

Problemen met begrijpend lezen en schrijven

Lees- en/of  spellingproblemen kunnen leiden tot problemen met begrijpend lezen en schrijven. Een laag leestempo (met of zonder veel leesfouten) kan voor moeite met begrijpend lezen zorgen. Hiermee hangt samen dat leerlingen –omdat het technisch lezen zoveel moeite kost- minder lezen, waardoor de ontwikkeling van de (lees)woordenschat kan achterblijven. Afnemend leesplezier en een lage leesmotivatie spelen hierbij ook een rol. Moeite met spelling kan er bij het schrijven van teksten voor zorgen dat de aandacht vooral gaat naar het correct schrijven van woorden, waardoor een heldere structuur minder aandacht krijgt.

Rekenproblemen

De problemen met automatisering en werkgeheugen kunnen ook leiden tot rekenproblemen. Het gaat dan met name om problemen met automatiseren, zoals het snel kunnen opzeggen van de tafels. Bij leerlingen met dyslexie zie je vaak wel dat ze getalinzicht en inzicht in hoeveelheden hebben (dat 20 snoepjes meer is dan 3 snoepjes). Leerlingen met dyscalculie hebben daar juist vaak moeite mee.

Sociaal-emotionele problemen

Lees- en/of spellingproblemen gaan vaak gepaard met sociaal-emotionele problemen. Niet goed kunnen lezen en spellen heeft invloed op het gevoel van eigenwaarde. Dit komt onder andere doordat het (voortgezet) onderwijs voortdurend een beroep doet op het snel kunnen verwerken en produceren van teksten. Leerlingen met dyslexie ervaren daarbij altijd een hoge tijdsdruk. Ze hebben meer tijd nodig om gecompliceerde opdrachten te verwerken en komen aan het beantwoorden van vragen soms niet toe, terwijl ze het antwoord wel weten. Dat kan tot frustratie en andere sociaal-emotionele problematiek leiden. Vooral leerlingen die hun lees- en of spellingproblemen om wat voor reden dan ook niet accepteren, krijgen in de meeste gevallen (ernstige) sociaal-emotionele problemen, zoals:

  • ernstige twijfel aan de eigen competentie;
  • aangetast zelfbeeld;
  • onvoldoende vanuit zichzelf gemotiveerd zijn (intrinsieke motivatie);
  • ontwikkelen van faalangst;
  • moeite met aansluiting bij leeftijdgenoten of volwassenen door verminderde sociale acceptatie;
  • schroom om aan een vervolgopleiding of baan te beginnen;
  • vermijden van bepaalde taken op sociaal gebied zoals vrijwilligerswerk en bestuurswerk.

Deze sociaal-emotionele problemen kunnen zich uiten in schaamte, waarbij teruggetrokken gedrag wordt vertoond. Of leerlingen proberen juist te verbloemen hoe ze zich voelen, door probleemgedrag te laten zien. Naarmate de sociaal-emotionele problemen langer blijven voortbestaan zullen de meeste leerlingen er meer hinder van ondervinden. De problematiek wordt ook vaak ernstiger, omdat de lees-, spelling- en schrijftaken complexer worden en er meer van de leerling op deze gebieden wordt gevraagd. Lees- en spellingproblemen krijgen meer impact op het leven van oudere leerlingen, omdat verwachtingen van anderen en schaamtegevoelens bij die leerling een grotere rol gaan spelen.

Lees meer

Snel naar