Leren lezen en schrijven is een belangrijke basisvaardigheid voor iedereen. Om er voor te zorgen dat iedere leerling zich deze basisvaardigheden kan eigen maken, moeten niet alleen onderwijs- en zorgprofessionals aan de slag; er is ook een actieve rol nodig van bestuurlijke partijen. Pas dan kan er samenwerking ontstaan in de gehele dyslexieketen.
Van beleid en bestuur vraagt dit bewustwording van de eigen rol en ook het oppakken van die rol. Hierbij gaat het om leiding geven aan en verantwoordelijkheid nemen in duurzame implementatie en verankering van aanpakken. Dat betekent actief handelen en ingrijpen als het niet loopt zoals afgesproken, maar ook complimenteren als het goed gaat en good practices in de schijnwerpers zetten.
Wat is nodig voor een succesvolle rol van bestuur en beleid?
- Een gezamenlijke aanpak door Samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs, schoolbesturen, zorgaanbieders en gemeenten.
- Verbeter- en implementatietrajecten dáár beleggen, waar ze thuishoren: schoolbesturen (zij zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van het lees-en spellingonderwijs op hun scholen), ondersteund door Samenwerkingsverbanden in samenwerking met de zorgaanbieders in de regio.
- Het organiseren van datamonitoring, zodat op basis van kengetallen - bij voorkeur op bestuursniveau- punten van zorg en aandacht gesignaleerd kunnen worden en verbeteringen gestart en aangestuurd kunnen worden.
- Een sluitende ketenaanpak: regionale samenwerking tussen onderwijs, zorg en ouders die
- de kwaliteit van onderwijs én zorg en afstemming met ouders verbetert,
- zicht biedt op strategisch handelen van ketenpartners,
- en (daarmee) het aantal onterechte verwijzingen naar de zorg vermindert.
Wat biedt het Stimuleringsprogramma?
Vanuit verschillende ministeries is er al vele jaren aandacht voor de problematiek rondom onderwijs en zorg voor leerlingen met leesproblemen en dyslexie. Het Ministerie van OCW heeft sinds 2017 een aantal acties uitgezet, waar het Stimuleringsprogramma Aanpak Dyslexie (2017-2021) er een van is. In het kader van dit programma is een plan van aanpak opgesteld en zijn een aantal actiepunten geformuleerd in een 10-puntenplan. Meer informatie en toelichting over de aanpak en de actiepunten van het Stimuleringsprogramma Aanpak Dyslexie vindt u op deze pagina. Bekijk ook het filmpje over de doelstelling en werkwijze in het Stimuleringsprogramma.
Duurzame kwaliteitsverbetering van het lees- en spellingonderwijs
Het Stimuleringsprogramma wil een bijdrage leveren aan de duurzame verbetering van de kwaliteit van het lees- en spellingonderwijs en daarmee aan het terugdringen van onterechte doorverwijzing naar dyslexiezorg. Dit doen we door informatie en materialen te bieden voor scholen voor basis- en voortgezet onderwijs. Denk daarbij aan:
- Onafhankelijke informatie over effectieve methodieken en dyslexiehulpmiddelen
- Kennis over en instrumenten voor implementatie en duurzame verbetering
- Uitgewerkte navolgbare voorbeelden (good practices) op ieder niveau
- Actieve betrokkenheid en bijdragen van ervaringsdeskundigen (leerlingen en ouders/verzorgers)
- Aanzetten tot interprofessionele samenwerking: onderwijs & zorg
- Passende professionalisering (e-learning en blended) en train-de-trainer trajecten
De informatie en materialen zullen te vinden zijn op deze website. Kijk voor de laatste toevoegingen hiervoor onder Weten, Doen en Leren.
Regionale samenwerking in lerende netwerken
In Nederland verschillen regio’s voor onderwijs en zorg in omvang, aansturingsstructuur en mate van samenwerking tussen regio’s. Omdat er geen landelijk beleid is en het overal anders is georganiseerd, is de regio zelf de aangewezen ‘schaal’ voor ontwikkeling en verbetering.
Het Stimuleringsprogramma doet een eerste aanzet voor het realiseren van een sluitende ketensamenwerking tussen onderwijs-zorg-ouders door de vorming van regionale netwerken te stimuleren op alle niveaus:
- Op strategische niveau zoekt het programma aansluiting bij de inspiratieregio’s van de landelijke Coalitie Onderwijs, Jeugd en Zorg. Lees meer bij Regionale ketenaanpak dyslexie.
- Op tactisch en operationeel niveau verbindt het programma reeds bestaande regionale netwerken van beroepsgroepen, ouderverenigingen en programma’s voor laaggeletterdheid en leesbevordering van bibliotheken en gemeenten.
Datasturing en monitoring
Het Stimuleringsprogramma onderzoekt tevens de mogelijkheid voor het ontwikkelen van een datamonitor lezen en dyslexie. Om duurzame kwaliteitsverbetering te bereiken, is er behoefte aan betrouwbare informatie over lees- en spellingresultaten. Maar ook over de inzet van dyslexiehulpmiddelen, het verwijsgedrag van scholen, de werkwijze van zorginstellingen en de besteding van gemeentelijke budgetten voor dyslexiezorg. Het doel van een datamonitor is om betrokkenen op álle niveaus handvatten te bieden om met behulp van data in de gewenste richting te sturen.
Digitaal platform
Dyslexie Centraal vormt het onafhankelijk digitaal platform waarop – in een groeimodel - de opbrengsten van het programma worden ontsloten onder de noemers Weten, Doen en Leren (zie ook Over ons).