Na het volgen van het intervisietraject Grip op dyslexie in het vo heeft Maaike Stoffer, remedial teacher / dyslexiespecialist van het Veluws College Mheenpark, een eigen intervisiegroep opgestart binnen de scholengemeenschap. Doel van deze groep was om met collega’s uit te wisselen over eigen praktijken en ervaringen en antwoord te krijgen op vragen.
De intervisiegroep bestaat uit verschillende collega’s binnen de scholengemeenschap die betrokken zijn bij de begeleiding van leerlingen met lees-/spellingproblemen en dyslexie. Vraagstukken over hoe je deze leerlingen goed kan begeleiden en hoe je bepaalde zaken aanpakt, leven enorm bij de deelnemers van de intervisiegroep. Deze staan dan ook centraal tijdens de bijeenkomsten.
“Dyslexiebeleid staat wel ergens op papier, maar hoe geef je daar concreet invulling aan?”
Inmiddels hebben er al vijf bijeenkomsten plaatsgevonden en de aanwezigen zijn altijd enthousiast om informatie en ideeën uit te wisselen. Door het uitwisselen en sparren, komen ideeën en tips naar voren die direct in de praktijk kunnen worden uitgeprobeerd.
Hoe ziet jullie intervisiebijeenkomst eruit?
Om het halfjaar komen de collega’s bij elkaar op een van de scholen voor een bijeenkomst van ongeveer 2 uur. De groep deelnemers bestaat uit o.a. docenten, ondersteuningscoördinatoren, orthopedagogen en GZ-psychologen en de groepsgrootte varieert tussen de 10-15 personen. Voorafgaand aan de intervisiebijeenkomst stelt Maaike een agenda op die onderwerpen bevat als: dyslexiescreening (in de brugklas), informeren van ouders, leerlingen en collega’s, mogelijkheden en eisen bij examens, vormgeven van lees- en spellingbegeleiding en hulpmiddelen en faciliteiten. Thema’s die elke bijeenkomst terugkomen, zijn kennisdeling vanuit andere professionaliseringsactiviteiten (bijv. webinars of nieuwsbrieven) en beleid (bijv. hoe gaan andere collega’s om met nieuwe wet- en regelgeving?).
Aanleiding voor de intervisiegroep
In 2021 heeft Maaike deelgenomen aan het intervisietraject Grip op dyslexie in het vo, dat georganiseerd werd door Dyslexie Centraal in samenwerking met Eduseries. Zij vond dit een fijne manier om kennis en ervaringen te delen en om te sparren met professionals buiten haar eigen school. Op die manier kreeg ze een beeld van hoe andere scholen bepaalde zaken aanpakken en dat gaf haar inspiratie voor het verbeteren van haar eigen handelen.
Die positieve ervaring met het intervisietraject bracht haar op het idee om zelf iets soortgelijks op te zetten. Een concrete aanleiding deed zich al snel voor: richting de examens vroeg zij zich af hoe andere scholen binnen het schoolbestuur het werken met laptops voor leerlingen met dyslexie hadden geregeld. Deze vraag heeft Maaike aan een aantal collega’s van andere scholen voorgelegd en daarmee haalde ze waardevolle informatie op. Hierna heeft ze samen met een collega orthopedagoog/ondersteuningscoördinator het opzetten van een eigen intervisiegroep opgepakt.
Voorafgaand aan het opstarten van de intervisiegroep, heeft Maaike in kaart gebracht welke collega’s op de verschillende scholen zich bezighielden met de begeleiding van leerlingen met lees-/spellingproblemen en dyslexie. Vervolgens heeft ze hen benaderd met de vraag of zij interesse hadden in deelname aan de intervisiegroep. Voor het bepalen van de inhoud van de intervisie, is gekeken naar de onderwerpen en problemen die bij de verschillende deelnemers van de intervisiegroep speelden.
Opbrengsten van de intervisie
Deelnemers van de intervisiegroep geven aan dat er verschillende opbrengsten van de intervisiegroep zijn:
- Gevoel van herkenning; deelnemers herkennen vaak de dingen die genoemd worden door collega’s en dat gevoel van herkenning is erg fijn.
- Uitwisselen van tips voor andere professionaliseringsactiviteiten; in gesprek met anderen leren deelnemers bijvoorbeeld over webinars, cursussen of andere activiteiten die voor hen interessant kunnen zijn.
- Delen van materialen; sommige deelnemers hebben zelf boekjes, kaarten, blogs of andere materialen ontwikkeld om leerlingen goed te begeleiden. Deze materialen kunnen ook door de andere deelnemers ingezet worden.
- Opdoen van ideeën en tips om eigen werkzaamheden concreet in te kunnen vullen; door bepaalde situaties of vraagstukken aan collega’s voor te leggen, leren deelnemers hoe anderen dit vormgeven en dat inspireert hen tot het anders of efficiënter uitvoeren van taken.
Voorbeeldvraagstuk 1: In het begeleiden van brugklasleerlingen wil ik veel energie steken. Ik wil een screening uitvoeren bij een selecte groep leerlingen, sommigen wil ik wegwijs maken in alle hulpmiddelen die er zijn en ik wil de leerlingen psycho-educatie geven. Hoe pak ik dit aan?
Voorbeeldvraagstuk 2: Binnen de scholengemeenschap is voor elke school een abonnement voor ClaroRead. Hoe zet ik dit programma nu precies in? Op welke momenten doe ik dat? Welke leerlingen mogen het gebruiken?
Wat maakt dat het werkt?
Een belangrijke succesfactor van de intervisiegroep is dat deelname aan de intervisiegroep laagdrempelig is. Aanwezigheid is niet verplicht, er is geen voorbereiding nodig of opdracht naderhand en iedereen kan inbrengen wat hij/zij wil. Hierdoor komen er tijdens de intervisiebijeenkomsten heel praktische dingen naar voren die deelnemers de dag erna direct kunnen uitproberen.
Voorwaarde voor het succesvol opzetten van intervisiegroepen is dat deelnemers bereid zijn om een plekje in hun agenda te reserveren en open staan om hun kennis en ervaringen te delen.
Vergelijking met het intervisietraject Grip op dyslexie in het vo
De manier waarop deze intervisiebijeenkomsten worden vormgegeven, verschilt op een aantal punten met het intervisietraject Grip op dyslexie in het vo dat door Dyslexie Centraal wordt georganiseerd. Zo wordt bij Grip op dyslexie in het vo gebruik gemaakt van een intervisiemethode (Coaching Circle) en worden elke intervisiebijeenkomst twee casussen besproken. Deze bijeenkomsten zijn meer gestructureerd dan die van de intervisiegroep van Maaike, maar volgens haar werkt het op beide manieren. Een wat lossere en open setting waarin mensen spontaan vertellen wat ze meemaken heeft zo zijn voordelen, maar ook het gestructureerd werken werd door haar als prettig ervaren.
Daarnaast is de samenstelling van de intervisiegroepen anders. Bij Grip op dyslexie in het vo ging het om onderwijsprofessionals verspreid door heel Nederland, terwijl bij de intervisiegroep van Maaike alleen collega’s uit dezelfde scholengemeenschap deelnemen. Beide samenstellingen leveren volgens Maaike opbrengsten op.
Advies voor andere scholen/onderwijsprofessionals
Zoek de samenwerking met collega’s op
Het opzetten van de intervisiegroep (o.a. het bij elkaar brengen van de collega’s), voorbereiden (o.a. datum prikken en agenda vaststellen) en voorzitten van de intervisiebijeenkomsten kost redelijk wat tijd. Gezien het vaak beperkte aantal beschikbare uren voor dyslexiecoaches/ondersteuningscoördinatoren/rt’ers is er niet altijd ruimte om (al) deze zaken erbij te doen. Zoek daarom een samenwerking met een of meerdere collega’s om zo’n intervisiegroep op en voort te zetten, zodat de tijdsinvestering verdeeld kan worden over meerdere personen.
Zorg voor borging en duurzaamheid van de intervisiegroep
Om ervoor te zorgen dat de intervisiegroep kan blijven voortbestaan, is het belangrijk om deze zo goed mogelijk te borgen. Dit kan bijvoorbeeld door meerdere mensen te betrekken bij de intervisiegroep en hiervoor verantwoordelijk te maken. Op die manier kan het uitvallen van een persoon opgevangen worden door de rest.
Daarnaast is het goed om de intervisiegroep ook binnen het schoolbestuur/de stichting/het samenwerkingsverband bekend te maken, zodat deze organisatie(s) kunnen zorgen voor borging van de intervisiegroep. Het is belangrijk om aan de bestuurlijke organisatie te laten zien hoe waardevol een intervisiegroep kan zijn; wat levert het op voor de deelnemers en de organisatie in zijn geheel? Daarnaast moeten een aantal punten omtrent de intervisiegroep duidelijk op papier worden gezet. Denk bijvoorbeeld aan onderwerpen als: functies van de deelnemers, locatie/tijd van de intervisiebijeenkomst, globale inhoud van de bijeenkomst en verdeling van de verantwoordelijkheden.
Houd deelname laagdrempelig
Deelname aan een intervisiegroep zonder verplichtingen en grote verwachtingen zorgt ervoor dat het laagdrempelig is. Dat maakt dat mensen eerder bereid zijn om deel te nemen en het laat ruimte over voor spontane inbreng van deelnemers tijdens de intervisiebijeenkomsten.
“Inventariseer op voorhand kort wat er leeft, haal daar een paar agendapunten uit en kijk verder hoe het loopt tijdens de intervisiebijeenkomst.”
Meer weten?
Wil je na het lezen nog meer weten over de intervisiegroep of over hoe Maaike dit aangepakt heeft? Stuur dan een mail naar info@dyslexiecentraal.nl, zodat wij je met haar in contact kunnen brengen. Of ben je geïnteresseerd in deelname aan een nieuwe ronde van het intervisietraject Grip op dyslexie in het vo? Kijk dan voor meer informatie en aanmelden op de pagina Lerende professionals | Grip op dyslexie in het vo.