Dit goede voorbeeld beschrijft hoe de Wolfert van Borselen scholengroep in Rotterdam dyslexiezorg bovenschools heeft georganiseerd. Door een nauwe samenwerking tussen zes middelbare scholen, dyslexiecoaches en bovenschoolse schoolpsychologen wordt er hoog kwalitatieve dyslexiezorg geboden aan alle leerlingen.
Korte beschrijving van het goede voorbeeld
De Wolfert van Borselen scholengroep bestaat uit zes middelbare scholen in Rotterdam en omgeving, variërend van vmbo-basis tot vwo en tweetalig onderwijs. Wat deze scholengroep bijzonder maakt, is de manier waarop zij de dyslexiezorg hebben georganiseerd:
- Elke school heeft een dyslexiecoach die één dag per week beschikbaar is voor dyslexiebeleid, facilitering en coaching van leerlingen. Alle coaches hebben dezelfde opleiding gevolgd.
- Twee schoolpsychologen werken bovenschools en vallen direct onder de algemene directie. Zij ondersteunen de dyslexiecoaches, organiseren overleggen, verzorgen scholing en schrijven adviezen naar aanleiding van de screeningen.
- Er is een gezamenlijk screeningsprotocol en een samenwerking met een externe partij die tegen gereduceerd tarief dyslexieonderzoek kan uitvoeren.
- Vier keer per jaar komen alle dyslexiecoaches samen voor overleg en kennisdeling.
Aanleiding & doelen
Enkele jaren geleden signaleerde een van de schoolpsychologen dat dyslexie binnen de scholengroep te weinig aandacht kreeg. Dit uitte zich onder andere in een gebrek aan screeningsmogelijkheden en onduidelijkheid over faciliteiten. Er waren grote verschillen tussen de scholen: sommige scholen hadden de dyslexiezorg al goed op orde, terwijl andere scholen achterliepen.
Een treffend voorbeeld was een school in het centrum van Rotterdam met veel leerlingen met een migratieachtergrond, waar nauwelijks leerlingen met dyslexie werden gesignaleerd. Dit kwam onder andere doordat dyslexie vaak samenviel met andere problematiek zoals algemene leerproblemen en taalachterstanden, waardoor de dyslexie ondergesneeuwd raakte. Ook wisten ouders vaak de weg naar hulp niet te vinden.
Het doel was om op alle scholen kwalitatief goede dyslexiezorg te bieden die voldoet aan het dyslexieprotocol. Door de dyslexiezorg bovenschools te organiseren, konden scholen van elkaar leren en werd expertise gedeeld.
Het proces van ontwikkeling, uitvoering en implementatie
Ontwikkeling
De bovenschoolse aanpak is stap voor stap ontwikkeld:
- De scholen die al verder waren met dyslexiezorg dienden als voorbeeld voor de andere scholen.
- Er werd besloten om op elke school een dyslexiecoach aan te stellen die voor één dag in de week beschikbaar was.
- Alle coaches volgden dezelfde opleiding tot dyslexiecoach.
- De schoolpsychologen kregen een bovenschoolse rol en vielen direct onder de algemene directie.
Uitvoering
Het succes van de aanpak wordt mede bepaald door de korte lijnen die er zijn tussen de verschillende betrokkenen:
- De schoolpsychologen hebben regelmatig overleg met de algemene directeur, wat zorgt voor draagvlak en snelle besluitvorming.
- De dyslexiecoaches komen vier keer per jaar samen voor overleg.
Tijdens deze overleggen delen coaches hun ervaringen en nieuwe ontwikkelingen. Als een school bijvoorbeeld iets nieuws heeft uitgeprobeerd, wordt dit gedeeld met de andere scholen. - Indien nodig worden externe experts uitgenodigd om specifieke thema's te behandelen.
Implementatie
Een belangrijke mijlpaal was het ontwikkelen van een gezamenlijk dyslexiebeleidsplan. Hierbij zijn de volgende stappen doorlopen:
- Dyslexie-expert Marzena Rolak heeft de dyslexiecoaches in een aantal werksessies begeleid in het verbeteren van het dyslexiebeleid.
- De werksessies vormden de basis voor de opzet van het bovenschoolse beleid.
- De schoolpsychologen hebben, met input van de dyslexiecoaches, een concept-beleidsplan opgesteld.
- Het plan is voorgelegd aan alle scholen.
- De schoolpsychologen zijn langs alle locaties gegaan om het plan te bespreken met de directie en de ondersteuningscoördinatoren.
- Na goedkeuring is het plan geïmplementeerd op alle scholen en zijn de schoolspecifieke plannen komen te vervallen.
Het resultaat: wat heeft het goede voorbeeld opgeleverd?
De bovenschoolse aanpak heeft geleid tot:
- Een betere signalering van dyslexie, ook op scholen waar dit voorheen onderbelicht bleef
- Een duidelijk screeningsprotocol dat op alle scholen wordt gebruikt
- Een samenwerking met een externe partij die tegen gereduceerd tarief onderzoek kan uitvoeren
- Meer expertise bij de dyslexiecoaches door regelmatige kennisdeling
- Verhoogd werkplezier bij de coaches door de samenwerking en uitwisseling met collega's
Op de eerdergenoemde school in het centrum van Rotterdam is bijvoorbeeld een ervaren dyslexiecoach aangesteld die met behulp van het screeningsprotocol en de bovenschoolse ondersteuning nu veel meer leerlingen met een vermoeden van dyslexie signaleert en kan helpen.
Proces van borging en verankering
De aanpak wordt op verschillende manieren geborgd:
- Het gezamenlijke dyslexiebeleidsplan is vastgelegd en geldt voor alle scholen
- De regelmatige overleggen tussen de dyslexiecoaches zijn een vast onderdeel van de werkwijze binnen de scholengroep
- Er is een nauwe samenwerking tussen de dyslexiecoaches en de bovenschoolse psychologen
- De algemene directeur is nauw betrokken bij het thema dyslexie door regelmatig overleg met de schoolpsychologen
Overdraagbaarheid naar een andere praktijk
Deze bovenschoolse aanpak zorgt ervoor dat scholen niet individueel het wiel hoeven uit te vinden. Door samen te werken en expertise te delen, wordt de kwaliteit van de dyslexiezorg op alle scholen verbeterd. Bovendien levert het werkplezier op voor de betrokken professionals.
Concrete aanwijzingen
Tips voor scholen of scholengroepen die een vergelijkbare aanpak willen implementeren zijn:
- Zorg voor draagvlak bij de directie
- Het is essentieel dat de hoogste laag in de organisatie het belang van goede dyslexiezorg onderschrijft
- Korte lijnen tussen de dyslexie-experts en de directie zijn waardevol voor snelle besluitvorming
- Begin klein
- Start bijvoorbeeld met één klas of één school als pilot
- Gebruik de ervaringen en resultaten om anderen te overtuigen
- Bouw het stapje voor stapje uit
- Investeer in professionalisering
- Zorg dat dyslexiecoaches voldoende tijd krijgen (bijvoorbeeld één dag per week)
- Laat dyslexiecoaches dezelfde opleiding volgen voor een gezamenlijke basis
- Organiseer regelmatig momenten voor kennisdeling en intervisie
- Leg afspraken vast
- Ontwikkel een gezamenlijk beleidsplan
- Maak duidelijke afspraken over screening en begeleiding
- Zorg dat alle betrokkenen het plan kennen en onderschrijven
- Houd het levend
- Organiseer regelmatig overleggen
- Deel successen en uitdagingen
- Blijf het proces monitoren en bijsturen waar nodig