Dyslexiescan Voortgezet Onderwijs

Dit online zelfevaluatie-instrument kan een startpunt zijn voor duurzame verbeteringen in de ondersteuning van leerlingen met lees-/spellingproblemen en dyslexie in het voortgezet onderwijs.

Ondersteuningsniveaus

De wijze waarop onderwijs en (extra) ondersteuning wordt gegeven binnen het onderwijs kan worden ingedeeld in drie ondersteuningsniveaus. Naast deze drie ondersteuningsniveaus is er ook een vierde ondersteuningsniveau, namelijk intensieve begeleiding door een bevoegde externe zorgspecialist. Een uitgebreide beschrijving van ondersteuningsniveau 1, 2 en 3 is via het onderstaande overzicht van de verbeterdomeinen te lezen.

Wat biedt de scan?

Het totale instrument bestaat uit de volgende onderdelen:

• Vragenlijst met 81 vragen waarmee de eigen situatie in kaart kan worden gebracht. Deze vragenlijst kan via instrumenten.expertisecentrumnederlands.nl worden aangevraagd en ingevuld en levert een overzichtelijke rapportage op. Zie Bijlage 1 van de Inhoudelijke Handleiding (2020) voor een overzicht van de vragen.
• Sturingsmechanismen: verbeterdomeinen (8) en aansturingsniveaus (3). Deze worden toegelicht in deel 3 van de Inhoudelijke Handleiding en in de rapportage van de vragenlijst.
• Route van scan naar verbetertraject: zie deel 4 van de Inhoudelijke Handleiding.

In grote lijnen biedt de uitslag van de vragenlijst (voorbeeldrapportage meerdere invullers, voorbeeldrapportage één invuller) van de Dyslexiescan Voortgezet Onderwijs zicht op de aanpak op de drie ondersteuningsniveaus, de wijze waarop omgegaan wordt met verschillen en hoe de school de leerlingen en ouders betrekt. Ook biedt de scan zicht op de wijze waarop wordt samengewerkt met andere professionals en hoe schoolontwikkeling en professionalisering vorm krijgt. Verder biedt de scan inzicht in de visie en missie en het onderwijskundig beleid van uw school, maar ook van strategische partijen (schoolbestuur, SWV, gemeente).

Op basis van de resultaten kan gezamenlijk bekeken worden wat er al goed gaat en voortzetting verdient én welke onderdelen of aspecten verbetering behoeven. Om dit verantwoord te kunnen doen biedt de scan sturingsindicatoren, verbeterdomeinen en aansturingsniveaus (zie hieronder voor een beschrijving), die richting geven aan eventuele volgende stappen. 

Samen kan dan gekeken worden of, en zo ja, hoe hier verbetering in gebracht zou kunnen worden en wat daarvoor nodig is. In het geval dat er gekozen wordt voor een ‘serieus’ verbetertraject bieden de resultaten van de scan vervolgens mogelijkheden om voor ontwikkel- en verbeterpunten SMART-doelen te formuleren en deze in een – gezamenlijk gedragen – verbetertraject uit te zetten.

Verbeterdomeinen

1. Onderwijs en begeleiding op Ondersteuningsniveau 1 
2. Begeleiding op Ondersteuningsniveau 2
3. Intensievere begeleiding op Ondersteuningsniveau 3 
4. Visie en missie 
5. Onderwijskundig beleid en uitvoering 
6. Ouderbetrokkenheid 
7. Interprofessionele samenwerking 
8. Ontwikkeling en professionalisering

Aansturingsniveaus

• Operationeel: docenten en mentoren 
• Tactisch: dyslexiecoach, dyslexie-/ondersteuningscoördinator, taal- en leesspecialisten (intern/extern), teamleiders, schoolleiding/zorgondersteuners 
• Strategisch: schoolbestuur, SWV, onderwijsinspectie, gemeente (voor zover van toepassing)

Aan de slag met de scan

De uitkomsten van de scan geven aanknopingspunten voor gesprekken, maken ontwikkelpunten zichtbaar en helpen om doelen voor een verbetertraject te formuleren en te evalueren. De scan is daarbij een middel en geen doel. Voer voordat de scan wordt afgenomen een gesprek met elkaar over waarom u de scan wil afnemen en met welk doel. Het invullen van de vragenlijst zonder een plan over wat er verder mee gebeurt, is niet zinvol. 

In deel 2 van de Inhoudelijke Handleiding worden de praktische aspecten voor het invullen van de scan toegelicht:

• Afwegingen voor de scan wordt ingezet
• Voorbereidingen door de scaninitiator voor het uitvoeren van de scan
• Informatie over de vragenlijst
• Wie de scan invullen
• Rapportage van de resultaten

In de Technische gebruikershandleiding worden de technische aspecten van het gebruik van de scan toegelicht. In onderstaande video wordt toegelicht hoe je de scan gebruikt en welke rapportage eruit voortkomt.