Wat élke onderwijsprofessional moet weten over de fundamenten van de basisvaardigheden
De aanleiding om EHBI 2.0 te schrijven is de actualiteit van de vraag hoe het kan dat in het onderwijs het gemiddelde niveau van de basisvaardigheden geleidelijk daalt. Basale kennis blijkt onvoldoende geautomatiseerd, zowel in het po als het vo. Omdat het een algemeen verschijnsel is, kan het niet aan de leerlingen liggen. Maar waaraan dan wel? Er zijn twee aannemelijke verklaringen: 1) de methodes voor lezen/spellen en rekenen/wiskunde schieten tekort, en 2) de didactische opleiding en (na)scholing van de onderwijsprofessionals behoeft aanpassing.
Voor alle (samenwerkende) onderwijsprofessionals geldt: als ik instructie wil (laten) geven in de basisvaardigheden (lezen, spellen/taal, rekenen/wiskunde), dan moet ik altijd en telkens opnieuw drie vragen stellen en kunnen beantwoorden:
a) Om welke kennis gaat het bij deze leerinhoud, deze taak of dit probleem?
b) Wat is de kwaliteit van de beschikbare voorkennis of gewenste nieuwe kennis?
c) Hoe is via instructie de optimale kwaliteit van die kennis te bereiken?
EHBI 2.0 dwingt professionals in de praktijk, maar ook opleiders en methodemakers tot nadenken en keuzes maken. EHBI 2.0 is geen boek met kant-en-klare recepten en uitgewerkte lessen, maar beschrijft beknopt wat de essentie is van kennis, instructie en leren. Via QR-codes worden in ruim 70 pagina’s thema’s uitgewerkt als: automatiseren, typen kennis, taakanalyse, diagnostisch gesprek, instructieprincipes, feedback en compenseren, aangevuld met definities, begripsomschrijvingen en toegankelijke bronnen.
EHBI 2.0:
- biedt een denkkader om van meet af gedurende de hele schoolloopbaan naar opvallende leerprestaties, differentiatie en begeleiding te kijken;
- voorkomt daarmee kansenongelijkheid;
- hanteert termen en begrippen die gelden voor álle (samenwerkende) professionals;
- levert uiteindelijk tijdwinst op.
De inhoud van EHBI 2.0 staat los van welke didactische ‘school’ je volgt. De fundamenten gelden immers voor elke aanpak en methode, op elk niveau en voor elke leeftijd. Het denkkader in EHBI 2.0 biedt de onderwijsprofessionals (leraar, begeleider, gedragsdeskundige) een handvat waarmee je naar een taak, methode, handleiding en didactiek kunt kijken. Je kunt zelf beoordelen hoe de (fundamenten van de) basisvaardigheden aan bod komen en wat de sterke/zwakke punten zijn. Je maakt vervolgens passende keuzes. Voor opleiders is de inhoud essentieel om studenten kritisch te leren kijken naar en denken over optimale didactiek. Voor methodeschrijvers bevat het handvatten om de leerinhouden consequent te stroomlijnen.
Het boekje EHBI 2.0 is hier te bestellen. De bijlagen met uitgewerkte thema's zijn downloadbaar via de knoppen bovenaan deze pagina.